Skip to content

Η ιστοσελίδα lefkada.gr βρίσκεται σε στάδιο ανακατασκευής και ενημέρωσης περιεχομένου από την παλαιότερη έκδοσή της.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.

  • 2645 360700
  • antipin.lefkada@gmail.com
Facebook-f Instagram Youtube
Περιφερειακή Ενότητα Λευκάδας - Περ. Ιονίων Νήσων
Menu

  • Καλώς ήρθατε
  • Λευκάδα
    • Ο Νομός
      • Γεωγραφική Θέση
      • Ιστορία
      • Λευκάδα, η ομηρική Ιθάκη: Η θεωρία του W. Dörpfeld
      • Πολιτισμός – Λαογραφία – Παράδοση
        • Βιβλιοθήκες
        • Γ.Α.Κ. – Αρχεία Νομού Λευκάδας
      • Αρχιτεκτονική
      • Φύση
        • Χλωρίδα
        • Πανίδα
    • Οικισμοί & Νησιά
    • Παραλίες
    • Μνημεία – Αξιοθέατα
    • Συγκοινωνίες
    • Τοπικά Προϊόντα
      • Παραδοσιακές Συνταγές
      • Οινοποιεία
      • Τυποποίηση Ελαιολάδου
    • Αθλητισμός – Σπορ
      • Wind Surf
      • Kite Surf
      • Ιστιοπλοΐα
      • Καταδύσεις
      • Θαλάσσια σπορ – Παιχνίδια
      • Ποδηλασία
      • Mountain Bike
      • Παραπέντε
      • Ιππασία
      • Περιπατητικές Διαδρομές
      • Αερολέσχη
      • Αγώνες Θαλασσίων Σπορ
    • Εκδηλώσεις
      • Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ
      • Γιορτές Λόγου και Τέχνης
      • Λοιπές Εκδηλώσεις Νομού
    • Χρήσιμες Πληροφορίες
    • Απέραντη Γαλήνη (Τουριστικός οδηγός σε 19 γλώσσες)
    • Θρησκευτικοί Προορισμοί στη Λευκάδα
    • Περιπατητικές Διαδρομές στη Λευκάδα
  • Περ. Ενότητα Λευκάδας
    • Δομή & Διοίκηση
      • Αντιπεριφερειάρχης
    • Υπηρεσίες
    • Φορείς
      • Δήμος Λευκάδας
        • Λευκάδα
        • Απολλώνιοι
        • Ελλομένος
        • Καρυά
        • Σφακιώτες
        • Κάλαμος
        • Καστός
      • Δήμος Μεγανησίου
      • Μονάδες Υγείας
      • Επιμελητήρια
      • Αναπτυξιακοί Φορείς
      • Σύλλογοι
        • Φιλαρμονική Εταιρεία Λευκάδος
        • Απόλλων Καρυάς
        • Μουσικοφιλολογικός Όμιλος «ΟΡΦΕΥΣ»
        • Μουσικοχορευτικός Όμιλος Νέα Χορωδία Λευκάδας
        • Πήγασος Λευκάδας
        • Φιλαρμονική Ένωση ” Άγγελος Σικελιανός “
        • Πνευματικό Κέντρο Δήμου Σφακιωτών
        • Πολιτιστικός Σύλλογος Νικιάνας «Οι Σκάροι»
        • Πολιτιστικός Σύλλογος Τσουκαλάδων
        • Εταιρία Λευκαδικών Μελετών
        • Ιατρικός Σύλλογος Λευκάδας
        • Δικηγορικός Σύλλογος
      • Μ.Μ.Ε
    • Απόδημοι
    • Σύλλογος Υπαλλήλων
    • Ενημέρωση
    • Έργα – Projects
  • Επικοινωνία
  • Ελληνικά
  • Ελληνικά

Home » Λευκάδα, η ομηρική Ιθάκη: Η θεωρία του W. Dörpfeld

Λευκάδα, η ομηρική Ιθάκη: Η θεωρία του W. Dörpfeld

Σημείωμα για το χρήστη

  • Στην ιστοσελίδα αυτή επιχειρείται μια εντελώς συνοπτική εκλαΐκευση της γνωστής θεωρίας του Dörpfeld -σύμφωνα με την οποία η Λευκάδα είναι η ομηρική Ιθάκη- και δεν έχει καμιά επιστημονική φιλοδοξία.
  • Σκοπός αυτής της προσπάθειας είναι να γνωρίσει ο φιλίστορας επισκέπτης, ξένος ή εγχώριος, ποιες είναι οι τοποθεσίες της Λευκάδας στις οποίες ο Dörpfeld αναγνωρίζει τις αντίστοιχες ομηρικές αναφορές.
  • Επιλέξαμε δεκαέξι βασικές τοποθεσίες, που συγκροτούν έναν ευδιάκριτο σκελετό της τοπογραφίας της Λευκάδας-ομηρικής Ιθάκης. Με κλικ στην κάθε φωτογραφία ανοίγει ένα μικρό κείμενο, που περιέχει τις βασικές πληροφορίες για την ταυτοποίησή της με την αντίστοιχη ομηρική τοποθεσία.

Σύνοψη της Θεωρίας Dörpfeld

Δημήτρη Σπ. Τσερέ, Φιλολόγου

Ο Dörpfeld, πριν να ασχοληθεί με τη Λευκάδα, έκανε ανασκαφές στην Ιθάκη. Τα αποτελέσματα όμως δεν τον έπεισαν ότι αυτή είναι η πατρίδα του Οδυσσέα. Έτσι το 1900 αποφασίζει να ψάξει την ομηρική Ιθάκη στη Λευκάδα.
Τις ανασκαφές στη Λευκάδα τις άρχισε το 1901 και την πρώτη εκτενή έκθεση της θεωρίας του τη δημοσίευσε με τον τίτλο «Das Homerische Ithaka» στα Σύμμικτα Perrot στο πανηγυρικό τεύχος για για την 70η επέτειο των γενεθλίων του ιστορικού της τέχνης Georges Perrot (Paris 1902). Όλα τα αποτελέσματα της πολύχρονης έρευνάς του τα δημοσίευσε στο μνημειώδες έργο του Alt Ithaka (München, 1927). Το Alt Ithaka αποδόθηκε στα ελληνικά από τον Βασίλη Φραγκούλη: «Λευκάς, η ομηρική Ιθάκη», Επετηρίς Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών, Β΄ (1972), Αθήνα 1973, ο οποίος πρόσθεσε αρκετά σχόλια στο κείμενο του Dörpfeld.

Ο πυρήνας της θεωρίας του βρίσκεται στο περίφημο χωρίο του ι της Οδύσσειας:

Νεαιτάω[1] δ’  Ἰθάκην εὐδείελον[2]· ἐν δ’ ὄρος αὐτῇ,
Νήριτον εἰνοσίφυλλον, ἀριπρεπές [3]· ἀμφὶ[4] δὲ νῆσοι
πολλαί ναιετάουσι μάλα σχεδὸν ἀλλήλῃσι[5],
Δουλίχιόν τε Σάμη τε καὶ ὑλήεσσα Ζάκυνθος.
Αὐτή  δὲ  χθαμαλὴ[6] πανυπερτάτη εἰν ἁλὶ κεῖται
πρὸς ζόφον[7], αἱ  δὲ  τ’ ἂνευθε πρὸς ἠῶ  τ’ ἠέλιόν τε[8]…

(Ομήρου ι, 21-26)

Στις ομηρικές ονομασίες του χωρίου: Ιθάκη, Δουλίχιον, Σάμη, Ζάκυνθος ο Dörpfeld «διαβάζει» αντίστοιχα: Λευκάδα, Κεφαλληνία, Ιθάκη, Ζάκυνθος.

Σ’ αυτούς που (στηριζόμενοι κυρίως στον αρχαίο γεωγράφο του 1ου π.Χ. αιώνα Στράβωνα[9]) υποστήριζαν ότι η Λευκάδα στην αρχαιότητα δεν ήταν νησί, ο Dörpfeld. απαντά ότι η Λευκάδα ήταν πάντα νησί και ότι η διάνοιξη της διώρυγας ανάμεσα από τη Λευκάδα και την Ακαρνανία απ’ τους Κορίνθιους τον 7ο π.Χ. αιώνα (την οποία αναφέρει ο Στράβων) έγινε απλώς για να απομακρυνθούν τα φερτά υλικά και να εκβαθυνθεί η λιμνοθάλασσα, όπως πολλές φορές έχει γίνει μέχρι σήμερα χωρίς να αμφισβητηθεί η ιδιότητα της Λευκάδας ως νησιού.

Η αλλαγή του ονόματος έγινε όταν οι Δωριείς περί το 1100 π.Χ. κατέκτησαν τη σημερινή Λευκάδα, δηλαδή την τότε Ιθάκη. Οι Ιθακήσιοι κατέφυγαν στην τότε ονομαζόμενη Σάμη και την ονόμασαν Ιθάκη, όπως ονομαζόταν η παλιά τους πατρίδα.

[1] ναιετάω = κατοικώ
[2] εϋδείελος = με το ωραίο δειλινό, όχι η ευδιάκριτη, αυτή που διακρίνεται από μακριά.
[3] εἰνοσίφυλλον, ἀριπρεπές = δασωμένο και δυνατό
[4] ἀμφὶ δὲ νῆσοι = πέριξ αυτής, και από τις δύο μεριές της, όχι η Ιθάκη στο κέντρο και τα νησιά κύκλο γύρω
[5] μάλα σχεδὸν ἀλλήλῃσι = πολύ κοντά το ένα στο άλλο
[6] χθαμαλή : Η θάλασσα στα ανοιχτά της φαίνεται ψηλή, προς τη στεριά χαμηλώνει.
[7] πανυπερτάτη πρὸς ζόφον: Σήμερα γνωρίζουμε ότι το πιο δυτικό νησί από τα τέσσερα είναι η Κεφαλλονιά. Για να άρει την αντίφαση ο Dörpfeld, υποστηρίζει ότι ο προσανατολισμός των αρχαίων δεν ήταν τόσο ακριβής όσο ο δικός μας και, σύμφωνα μ’ αυτόν τον μη ακριβή προσανατολισμό, δυτικότερη θεωρούσαν τη Λευκάδα, δηλαδή την ομηρική Ιθάκη.
[8] Κατά τον Dörpfeld η σωστή μετάφραση των κρίσιμων στίχων 25-26 είναι: Αυτή κείται χαμηλά στη θάλασσα (δηλαδή: κοντά στην ακτή) [Αὐτή δὲ χθαμαλὴ εἰν ἁλί κεῖται], τελευταία από τα τέσσερα νησιά προς δυσμάς [πανυπερτάτη πρὸς ζόφον], τα δε άλλα νησιά βρίσκονται απομακρυσμένα από την ακτή [αἱ δὲ τ’ ἄνευθε] προς την ανατολή και τον ήλιο [πρὸς ἠῶ τ’ ἠέλιόν τε]
[9] Στράβωνος Χ, 452: Κορίνθιοι δὲ πεμφθέντες ὑπό Κυψέλου καὶ Γαργάσου ταύτην τε κατέσχον τὴν ἀκτὴν καὶ μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου προσῆλθον καὶ ἥ τε Ἀμβρακία συνῳκίσθη καὶ Ἀνακτόριον καὶ τὴν τε χερσόννησον διορύξαντες ἐποίησαν νῆσον τὴν Λευκάδα.

copyright © 2022 –  Περιφερειακή Ενότητα Λευκάδας – Περιφέρεια Ιονίων Νήσων

created by: interface-team